آی - آر - پی - دی آنلاین

پایگاه مجازی مؤسسۀ عالی پژوهش در برنامه ریزی و توسعه

آی - آر - پی - دی آنلاین

پایگاه مجازی مؤسسۀ عالی پژوهش در برنامه ریزی و توسعه

آی - آر - پی - دی آنلاین

آی-آر-پی-دی آنلاین وبلاگی است برای ارائۀ مباحث اقتصادی، با تمرکز بر اقتصاد ایران.
این وبلاگ را من، حسین عباسی، فارغ التحصیل دورۀ دوم مؤسسۀ عالی پژوهش در برنامه ریزی و توسعه (IRPD) و عضو هیأت علمی آن در سالهای 1377 تا 1381 تاسیس کرده ام برای زنده نگاه داشتن نام آن مؤسسه.
این وبلاگ مشابه وبلاگ من به آدرس irpdonline.com است و برای خوانندگان در ایران طراحی شده است.
برای تماس با من به آدرس irpdonline-at-gmail-dot-com ایمیل بفرستید.

بایگانی

جایگاه اقتصاد ایران در جهان

چهارشنبه, ۱۰ اسفند ۱۳۹۰، ۰۶:۴۳ ق.ظ

ایران هفدهمین (یا هجدهمین، در برخی از منابع) اقتصاد بزرگ دنیا است. این جایگاه خوب است، ولی نه آنقدر که در خبرها رویش مانور بدهند و البته نه آنقدر که توسط وزیر اقتصاد "رونمایی" شود.

اقتصاد ایران در میان اقتصادهای جهان یکی از متوسط ترین [خودتان "ترین" اش را تعریف کنید] اقتصادهای جهان است، به این معنی که رتبۀ تولیدش با رتبۀ مساحتش و رتبۀ جمعیتش تقریباً یکسان است. ایران رتبۀ هفدهم جمعیت و رتبۀ هجدهم مساحت را دارد. تساوی رتبه های جمعیت و تولید ایران را از نظر تولید سرانه در موقعیت متوسط جهانی قرار می دهد. ایران با تولید سرانۀ 11 تا 12 هزار دلار بر مبنای برابری نرخ خرید در رتبۀ حدود 73 در میان حدود 180 کشور جهان قرار دارد. تولید سرانۀ متوسط جهانی هم در حدود 11 هزار است.

آمریکا با تولید حدود بیست درصد تولید جهانی و تقریباً هم سطح کل کشورهای اتحادۀ اروپا بزرگترین اقتصاد دنیا است. این کشور سومین کشور پر جمعیت دنیا (بعد از چین و هند) و چهارمین کشور بزرگ دنیا (بعد از روسیه، کانادا و چین است). کشور پر جمعیت و بزرگ چین دومین اقتصاد بزرگ دنیا است. ولی جایگاه این دو کشور از نظر رفاه شهروندانشان بسیار متفاوت است. ارزش تولید سالانۀ یک شهروند آمریکا حدود 48 هزار دلار است (رتبۀ هفتم در جهان) در حالیکه یک شهروند چین با تولید سالانۀ حدود 8 هزار دلار چین را در رتبۀ 90 جهانی و در میان کشورهای فقیر قرار می دهد. و این تازه بر مبنای برابری قدرت خرید است. اگر تولید شهروند چینی را به بازار جهانی ببرید چیزی در حد 4 تا 5 هزار دلار بابت آن پرداخت می شود. تنها دلیل اهمیت اقتصادی چین تعداد یک میلیارد وسیصد پنجاه میلیون نفری است که تحت حاکمیت دولت چین زندگی می کنند.

کشورهای پر جمعیت به واسطۀ تعداد افراد خود دارای اقتصادهای بزرگ هستند. این امر هر چند مزایایی دارد (مثل قدرت تاثیر گذاری بین المللی و منطقه ای) ولی به تنهایی بیانگر قدرت اقتصادی نیست. همزمانی تولید بالا و جمعیت زیاد است که قدرت اقتصادی قابل توجه را ایجاد می کند.

در حال حاضر ما جزو بیست اقتصاد برتر دنیا هستیم. کشوری مثل تایوان با جمعیتی کمتر از یک سوم جمعیت ایران و مساحتی در حد دو درصد مساحت ایران (چیزی در حد استان آذربایجان غربی) هم تولیدی در حد ایران دارد و جزو بیست اقتصاد برتر دنیا است. تا وقتی که تولید سرانۀ ما، به برکت خطاهای متعدد در سیاست اقتصادی مان، رشد متوسط سالانۀ یکی دو درصدی در طول دهه ها دارد، جایگاه اقتصاد ما چندان بهبودی نخواهد داشت و ممکن است به راحتی رتبۀ خود را به کشورهای کوچک تر و کم جمعیت تر ولی کارآمدتر واگذار کنیم.

خلاصه اینکه جزو بیست اقتصاد بزرگ دنیا بودن افتخار چندانی ندارد.

موافقین ۰ مخالفین ۰ ۹۰/۱۲/۱۰
حسین عباسی

نظرات  (۱۴)

"تنها دلیل اهمیت اقتصادی چین تعداد یک میلیارد وسیصد پنجاه میلیون نفری است که تحت حاکمیت دولت چین زندگی می کنند."
شاید منظورتان از تنها دلیل، یکی از دلایل بوده. چون چین ویژگی‌های زیادی دارد که برای تبدیل شدن به یک قدرت اقتصادی اهمیت دارند. برای مثال: وسعت و موقعیت جغرافیایی و منابع طبیعی.
درست می گویی محمد. اگر بخواهیم دلایل قدرت اقتصادی بودن را بشماریم لیست بزرگی می شود. منظور من (که البته بایستی در جملۀ بهتری ادا می شد) این است که جمعیت زیاد چین مهمترین عامل قدرت اقتصادی آن در جهان است. به نظر من وسعت و موقعیت استراتژیک چین به اندازۀ جمعیتش تاثیر گذار نیستند. ممنون از تصحیحت.
۱۱ اسفند ۹۰ ، ۱۷:۴۳ عبدالکریم.اباد
اگر جزو بیست اقتصاد برتر درجهان هستیم چرا در G-20 نیستیم؟
سخنرانی وزرا را زیاد جدی نگیرد . اولا برای این کار است که حقوق می گیرد ثانیا شاید منظورش بیستمی از آخر لیست کشورها بوده که کلمه ناقابل آخرین به فراموش خانه رفته است.
اینکه جزو بیست اقتصاد بزرگ هستیم درست است ولی نه به دلیل تلاش فوق العاده و تواناییهای عجیب و غریبمان. جمعیت داریم و کمی هم نفت.
گروه بیست الزاماً بیست اقتصاد بزرگ نیستند. هر بیست تا هم کشور نیستند. نوزده کشور بعلاوۀ اتحادیۀ اروپا گروه بیست را تشکیل می دهند. اکثر اقتصادهای بزرگ عضو هستند ولی مثلاً اسپانیا که اقتصادی بزرگتر از ایران دارد عضوش نیست و آرژانتین و عربستان سعودی که از ایران کوچکتر هستند عضو آن هستند.
۱۹ اسفند ۹۰ ، ۲۳:۵۰ گزاره‌ها » لینک‌های هفته (80)
[...] جایگاه اقتصاد ایران در جهان (مجلۀ اقتصادی IRPD ONLINE JOURNAL) [...]
باتشکر,لطفا جدول50 کشوردارای رتبه برترراباذکرجمعیت ووسعت وسایر پارامترهای موثر درقالب جدولی بیاورید تاما بهتربتوانیم جایگاه کشورمان را در منطقه ودرمیان کشورهای فارسی زبان واسلامی وخاورمیانه وجهان درک کنیم.باسپاس قبلی
سلام محمد
این لیست در منابع زیادی قابل دسترسی است. ساده ترین راه دستیابی این است که به wikipedia مراجعه کنید و جستجو کنید برای list of countries by GDP PPP یا list of countries by GDP PPP per capita و کشورهایی که دوست دارید را درآن بیابید. مثلاً برای تولید بر حسب قدرت خرید:
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_GDP_(PPP)
این جداول بر حسب جمعیت و مساحت و برخی متغیرهای دیگر هم قابل دستیابی است و کامل تر از هر جدولی است که من بتوانم در اینجا ارائه دهم.
اگر در نوشته ای به این آمار نیاز باشد در اینجا جدولش را ارائه می دهم.
چی بگم
تا زمانی که وضع مملکت خرابه هیچی اهمیت ندارههر چند ایران از نظر اقتصاد و دین بهترینه
وضع مملکت خرابه. احتمالاً در سال های آینده از این هم بدتر می شه. توی این شرایط صحبت کردن از امکان بهبود و اینکه اقتصاد ما هیچوقت مثل مثلاً آلمان یا سوئیس نبوده بلکه به کرات از این که الان هست بدتر بوده، ممکنه خواننده رو عصبانی کنه. بنابراین بهتره چیزی نگم.
به سوال . اگر پول نفت نبود . ما اقتصاد چندم بودیم,؟
فرشید
پول نفت کمتر از یک چهارم تولید است. اگر فقط این رقم را حذف کنیم تولید ایران از رتبۀ هفدهم به رتبۀ تقریباً بیست و دوم نزول می کند. (اقتصادهای بزرگ دنیا زیاد نیستند. اگر تولید ایران نصف شود رتبه اش در حدود 10 تا افت می کند). البته بخشی از این پول مربوط است به تولید و مصرف داخل. بنابراین اگر پول "صادرات نفت" را حذف کنیم اثر مستقیم آن کمتر هم می شود.
در آدرس زیر می توانی لیست اقتصادها بر مبنای برابری قدرت خرید را ببینی.
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_GDP_(PPP)
در عمل مسئلۀ پول نفت پیچیده تر از این محاسبۀ ساده است. بخش اصلی بودجۀ دولت از صادرات نفت است یعنی دولت بدون اینکه دردسر جمع کردن مالیات را به خود بدهد، بخش قابل توجهی از تولید را می گیرد و خرج می کند. بخشی از این پول وقتی وارد اقتصاد می شود تولید در بخشهای دیگر را از طریق تامین منابع به طور مستقیم و غیر مستقیم تسهیل می کند. در نتیجه اگر پول نفت نباشد بخش بزرگی از خدمات دولتی و حتی بسیاری از تولید بخشهای دیگر اقتصاد یا تولید نمی شود یا باید از طریق مالیات تامین مالی شود که خود اثر منفی بر تولید دارد. در نتیجه اگر دولت پول نفت را از دست بدهد تولید خیلی بیش از مقدار مستقیم پول صادرات نفت افت می کند. برآورد مقدار افت تولید نیازمند مطالعۀ دقیق است.

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی